10 marca br. na ekrany kin wchodzi drugi, po „Historii Roja”, film o podziemiu niepodległościowym i antykomunistycznym pt. „Wyklęty” w reżyserii debiutującego w tej roli scenarzysty Konrada Łęckiego. Zrąb akcji dotyczy wydarzeń od 1945 do 1948 roku. Głównym bohaterem jest fikcyjna postać kpr. Franciszka Józefczyka ps. Lolo, wzorowana na znanych żołnierzach lubelskiego i rzeszowskiego podziemia antykomunistycznego: Józefie Franczaku „Lalku”, Zdzisławie Brońskim „Uskoku” i Franciszku Przysiężniaku „Ojcu Janie”.
Józef Franczak „Lalek” działał w AK Okręg Lublin. Siłą wcielony do 2 Armii Wojska Polskiego zdezerterował. Na Lubelszczyźnie Lalek brał udział w wielu zamachach na tzw. utrwalaczy władzy ludowej. W 1947 dołączył do oddziału żołnierzy podziemia niepodległościowego, dowodzonego przez kpt. Zdzisława Brońskiego „Uskoka”. Gdy w starciu z milicjantami zginął ostatni dowódca Franczaka – Stanisław Kuchciewicz, ten przeszedł do konspiracji. Nie ujawnił się nawet podczas amnestii w 1956 roku. Wyjęty spod prawa przez ówczesne władze był najdłużej ukrywającym się w Polsce Żołnierzem Wyklętym. Wydany przez konfidenta został zabity 23 października 1963 roku.
Zdzisław Broński „Uskok” w 1944 roku walczył w partyzantce w lasach lubelskich. Po wkroczeniu Armii Czerwonej chciał się ujawnić, ale gdy dowiedział się, że jest poszukiwany przez komunistów, zszedł do podziemia. Wiosną 1945 na bazie oddziału partyzanckiego z czasów okupacji niemieckiej odtworzył kilkudziesięcioosobowy lotny oddział bojowy, który wszedł w skład struktur Zrzeszenia WiN. Podległy mjr. Henrykowi Dekutowskiemu stworzył własne grupy bojowe walczące w pow. lubartowskim. W ostatnim okresie swojej działalności Zdzisław Broński ukrywał się w bunkrze pod stodołą rodziny Lisowskich w miejscowości Dąbrówka (obecnie Nowogród). 21 maja 1949 r. grupa operacyjna MO, UB i KBW otoczyła kryjówkę por. Z. Brońskiego. Zginął od wybuchu granatu.
Franciszek Przysiężniak „Ojciec Jan” dowodził najsilniejszym zgrupowaniem oddziałów leśnych okręgu rzeszowskiego NZW (NOW) w Lasach Janowskich. Na pograniczu ówczesnych województw rzeszowskiego i lubelskiego stoczyło wiele potyczek i bitew z okupantem. Jedną z bardziej znanych była bitwa partyzancka na Porytowym Wzgórzu w Lasach Janowskich (oddziałem dowodził wówczas zastępca dowódcy, Bolesław Usow ps. „Konar”). Do historii przeszła również największa zwycięska bitwa podziemia antykomunistycznego z NKWD, doszło do niej 7 maja 1945 roku w pobliżu Kuryłówki koło Leżajska. Walczył w niej także oddział „Ojca Jana”. Franciszek Przysiężniak aresztowany w 1948 roku został skazany na 8 lat więzienia. Na wolność wyszedł w roku 1954. Do śmierci w 1975 roku mieszkał w Jarosławiu.
Główną rolę w „Wyklętym” gra Wojciech Niemczyk – aktor państwowego teatru dramatycznego im Stefana Żeromskiego w Kielcach. Produkcja powstała ze środków osób prywatnych i własnych pieniędzy twórców. Producentem filmu jest Fundacja „Między Słowami”, której założycielem jest aktor Marcin Kwaśny (także występuje w „Wyklętym”).
