Oglądając dramat szpiegowski „Doppelgänger. Sobowtór” czuje się pewną rękę reżysera Jana Holoubka i jego determinację, by opowiedzieć ciekawą i zajmującą historię.
Syn wybitnego aktora Gustawa może mówić już o utrwalonej pozycji na polskim rynku filmowym. Przełomem w karierze tego zdolnego operatora okazał się serial Rojst, głośnym echem odbił się jego pełnometrażowy debiut fabularny 25 lat niewinności. Sprawa Tomka Komendy. Doppelgänger. Sobowtór jest dopiero drugą fabułą J. Holoubka. Została ona nagrodzona w Gdyni Złotymi Lwami za reżyserię i kilkoma pomniejszymi nagrodami. Równy poziom produkcji potwierdza jednomyślność krytyków w ocenie Doppelgängera (w rankingu miesięcznika Kino zamieszczonym na podsumowanie gdyńskiego festiwalu film ten zdobył osiem czwórek i dwie piątki). Jan Holoubek cały czas pracuje nad serialami. Po głośnych Rojst’ 97 i Wielkiej wodzie zapowiada nowy sezon Rojsta (Rojst. Millenium) i nowy serial Heweliusz o katastrofie promu Heweliusz.
Doppelgänger. Sobowtór nawiązuje do faktów. Pod koniec lat 70. w Niemczech zadomowił się peerelowski agent Jerzy Kaczmarek podszywając się jako tzw. wtórnik pod tożsamością mieszkającego w Trójmieście Jerzego Holskiego. Holski był synem Niemki Hildegardy Arnold i sowieckiego żołnierza. Matka wyjechała z Polski w 1947 roku, pozostawiając synka w domu dziecka. W połowie lat 80. poprosił on niemieckich turystów, by pomogli znaleźć jego matkę. Ci poinformowali niemiecki Czerwony Krzyż i wyszło na jaw, że Jerzy Kaczmarek jest fałszywym synem Hildegardy Arnold. Kaczmarka zdemaskował niemiecki kontrwywiad, 10 miesięcy spędził on w areszcie, następnie został wymieniony wraz z innymi wschodnimi agentami na osoby pracujące na rzecz państw zachodnich.
Wersja filmowa jest oczywiście zmieniona, uatrakcyjniona, ale i tak czuć w niej siłę faktów. Filmowego szpiega Józefa Wieczorka vel Hansa Steinera gra popularny aktor Jakub Gierszał. Choć nie jest on najmocniejszym atutem tego filmu (o wiele lepiej wypadają Tomasz Schuhardt jako Jan Bitner oraz Emily Kusche jako Nina Steiner), to sprawnie odgrywa młodego lwa komunistycznej bezpieki, który nie ma wątpliwości moralnych w pracy operacyjnej. Hans Steiner wykonuje wszystkie polecenia centrali. Staje się tytułowym Doppelgängerem, którego fałszywy byt sprowadza śmierć na niewinne, prawdziwe osoby: niemiecką matkę, zakochaną w nim kobietę, aż wreszcie mieszkającego w Trójmieście autentycznego syna niemieckiej uciekinierki. Najcenniejszym wymiarem tej narracji jest jej dwudzielność: na część niemiecką i polską. Jest ona bardzo sprawnie i przekonująco pod względem kulturowym i psychologicznym poprowadzona, buduje wręcz romantyczną metaforę śmiertelnego powiązania ludzkich losów, a nadto że prawdziwe życie często ukrywa się pod wieloma kostiumami i maskami.
Pod względem filmowym widz otrzymuje ciekawą fabułę z suspensem i zaskakującymi punktami zwrotnymi, a pod względem poznawczym wiele informacji na temat specyfiki PRL i metod działania służb komunistycznych. Satysfakcja z seansu jest murowana.
Ocena: 4/6
Doppelgänger. Sobowtór, Polska 2023, film szpiegowski (115 min), reż. Jan Holoubek, scen. Andrzej Gołda, w rolach głównych: Jakub Gierszał, Tomasz Schuchardt, Emily Kusche, dystr. Next Film, premiera w kinach: 29 września 2023. Film grany jest na platformach streamingowych i dostępny na DVD.
Zdjęcie na górze: szpiega Józefa Wieczorka vel Hansa Steinera gra popularny aktor Jakub Gierszał (kadr filmowy). Fot. materiały prasowe/Jarosław Sosiński
Drogi Czytelniku, jeśli smakują Ci moje teksty, doceń je symboliczną kawą, dziękuję.
